بررسی عملکرد تولید چوب و تأثیر پروانه‎های Paranthrene tabaniformis و Cerura vinula روی کلنهای مختلف صنوبر در استان خراسان شمالی

    تولید چوب و میزان حساسیت و مقاومت کلن‌های برتر صنوبر به آفات مهم، طی سال‎های 1384 تا 1386 در ایستگاه تحقیقات کهنه‌کند بجنورد مورد بررسی قرار گرفت. در پایان هر دوره رویش با اندازهگیری قطر و ارتفاع این درختان، حجم کلن‎ها محاسبه شد. همچنین نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه زنبورمانند روی کلنها با شمارش سوراخ‎های ایجاد شده روی تنه و شاخه درختان و نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه دم‌چنگالی با اندازهگیری میزان سطوح خورده شده برگ و تعیین میانگین خسارت وارده هر دو هفته یک بار محاسبه گردید. داده‌های بدست آمده مورد تجزیه آماری قرار گرفت و میانگین‌ها با آزمون دانکن مقایسه گردید. تجزیه واریانس دادههای بدست آمده از ارتفاع و قطر تنه کلن‎ها نشان داد که تفاوت معنی‎داری بین کلنهای مورد بررسی وجود دارد. براساس مقایسه میانگین‌ها، کلن‌های Populus nigra 62.154، P. nigra 62.127، P. deltoides 69.55 وP. nigra 63.135 در یک گروه بیشترین و کلن بومی P. albaکمترین ارتفاع و قطر یقه را داشتند. تجزیه واریانس دادههای خسارت پروانه زنبورمانند Paranthrene tabaniformis و پروانه دم‌چنگالی صنوبر Cerura vinula نشان داد که تفاوت معنیداری در سطح یک درصد بین کلن‌های مورد بررسی وجود دارد. چهار کلن P. nigra dartoom، P. nigra 62.127، P. x. euramericana 455وP. x. euramericana 561.41 از نظر میزان خسارت به پروانه زنبورمانند در یک گروه بیشترین و کلن بومی P. alba beshghardash با کمترین میزان خسارت در گروه مستقلی قرار دارند. بیشترین میزان خسارت پروانه دم‌چنگالی به کلن P. x.euramricana 561.41 وارد شده و کلنهای P. alba beshghardashوP. deltoides. 69.55دارای کمترین خسارت بوده و کلن P. alba 44.9 فاقد هر گونه خسارت بود.